Hava Üstünlüğü Amaçlı Savaş ve Yer Hedeflerine Saldırı Uçağı
İlk Uçuş: 27 Temmuz 1972
Tasarım Özellikleri
Kanat NACA 64A profilli ve çeyrek veterde 38º42' ok açılı olup, kanat kökünde 0.066 ve kanat ucunda 0.03 kalınlık oranına ve 1º anhedrale sahiptir. Kanat, hücum kenarında konik kamburluğa sahiptir.
İkiz finler kanattan gelen vorteks akımı alacak ve yüksek hücum açılarında yönel kararlılığı (directional stability) sağlayacak şekilde konumlandırılmıştır.
Uçak yüksek manevra kabiliyetine sahiptir. Yüksek manevra kabiliyeti ve ivmelenmesi yüksek itki yüklemesi (T/W) ve düşük kanat yüklemesi (W/S) ile sağlanmıştır. Düşük kanat yüklemesi manevra kabiliyeti konusunda hayati öneme sahiptir ve yüksek T/W ile birlikte uçağın hızını kaybetmeden küçük yarıçaplı dönüşler yapabilmesine olanak sağlamaktadır.
Uçakta herbiri 207 bar basınçlı 3 adet birbirinden bağımsız hidrolik sistem bulunmaktadır.
Yapı Özellikleri
Kanat kutusu, titanyum ve hafif alaşımdan imal edilmiş ribler ve bütün olarak işlenmiş kaplamalardan oluşmaktadır.
Kanat uçları, flaplar ve kanatçıklar (aileron) alüminyum honeycomb yapıdadır.
Hava freni paneli titanyum, alüminyum honeycomb'dan imal edilmiştir ve graphite/epoxy composites kaplamaya sahiptir.
Herbiri birer lastikli ve hepsi öne doğru katlanan üçlü iniş takımı vardır.
Ön iniş takımı lastiği 22x6.6-10 ölçülerde ve 17.93 bar basınçtadır. Ana iniş takımı lastiği ise 34.5x9.75-18 ölçüler ve 23.44 bar basınçtadır.
F15E'de superplastic forming/diffusion bonding üst arka gövde, arka gövde omurgası, ana iniş takımı kapıları, bazı gövde kaplamaları ve motor duvar bölmelerinde kullanılmıştır.
Uçuş Kontrol Sistemi
Düz flaplar, düz kanatçıklar (aileron) ve tamamı hareketli ve köpek dişi uzantılarına sahip kuyruklar bulunmaktadır. Spoiler veya trim tabı yoktur.
Yuvarlanma (roll) kontrolü geleneksel hidromekanik kanatçıklar (aileron) ve stabilatörlerin asimetrik hareketi ile, yunuslama (pitch) kontrolü stabilatörlerin simetrik hareketi ile ve sapma (yaw) kontrolü senkronize dümenler (rudder) ile sağlanmaktadır.
Uçak, bütün uçuş koşullarında sapma (yaw) yönünde çok güçlü yuvarlanma üreten güçlü, pozitif dihedral etkisine sahiptir.
Dümenler (rudder) geleneksel dümen (rudder) pedalları ile kontrol edilmektedir. Bütün pedal komutları Aileron Rudder Interconnect (ARI) kutusundan geçmektedir. ARI, bu komutları yunuslama (pitch) ve yuvarlanma (roll) fonksiyonları ile birleştirerek, çok geniş bir yunuslama (pitch)-yuvarlanma (roll) manevrası bölgesinde dönüş koordinasyonunu sağlamaktadır.
Maksimum 15º olan dümen (rudder) sapma komutu, ARI tarafından uçuş durumuna göre değerlendirilmekte ve dümene (rudder) maksimum 30º sapma uygulanmaktadır.
Kokpit ve kuyruklar arasında yukarı doğru açılan hava freni paneli bulunmaktadır.
Güç ve Yakıt Sistemi
Herbiri ardyanmalı 105.7 kN itiş gücüne sahip iki adet F100-PW-220 turbofan motor bulunmaktadır.
Gövde içerisinde toplam kapasiteleri 7,836 L olan 8 adet yakıt tankı bulunmaktadır.
İsteğe bağlı olarak, motor yanlarında, alıkların gerisinde herbirinin kapasitesi 2,839 L olan 2 adet conformal yakıt tankı taşınabilmektedir.
Herbirinin kapasitesi 2,309 L olan 3 adet harici yakıt tankı taşınabilmektedir.
Silah Sistemi
4 adet AIM-7 Sparrow ve 4 adet AIM-9 Sidewinder veya 8 adet AIM-120 AMRAAM füzesi taşınabilmektedir.
Gövde köşelerinde AIM-7 veya AIM-120 füzeleri ve kanat altlarındaki birer silah yuvasında AIM-9 ve AIM-120 füzeleri taşınabilmektedir.
Sağ kanat kökünde 940 mermili bir adet 20mm M61A1 Vulcan top bulunmaktadır.
Maksimum silah teçhizatı kapasitesi 10,705 kg dır.
Versiyonlar
F-15A/B: İlk tek/çift kişilik versiyondur.
F-15C/D: 1979'dan sonra standart hale gelen tek/çift kişilik versiyondur.
F-15E: Yer hedeflerine saldırı kabiliyeti eklenmiş çift kişilik geliştirilmiş versiyondur.
F-15J: Mitsubishi tarafından üretilen tek/çift kişilik Japon versiyonudur.
F-15S: Suudi Arabistan için geliştirilen E versiyonudur.
F-15I: İsrail için geliştirilen versiyondur.
NF-15B
Tanım: Kısa Mesafeli Kalkış İniş (STOL) ve İtki Yönlendirme (TV) Kabiliyetli Deneysel Uçak
Uçak, STOL özellikleri ile ilk uçuşunu 7 Eylül 1988 ve TV özellikli ilk uçuşunu 16 Mayıs 1989 tarihinde gerçekleştirmiştir.
Uçağın hava alıklarının ön tarafının üst kenarına simetrik veya asimetrik olarak hareket edebilen ve 20º dihedrale sahip önkanatçıklar eklenmiştir.
Standard dairesel genişleyen motor lüleleri dikdörtgen biçiminde 2-boyutlu itki yönledirmeli, itki geri döndürmeli (TR) lüleler ile değiştirilmiştir.
Düz alt ve üst lüle flapları bağımsız olarak hareket ettirilmekte ve egzostu yukarı ve aşağı 20º döndürebilmektedir.
İtkiyi geri döndürebilmek amacı ile lülenin altına ve üstüne bir dizi kanatçık eklenmiştir.
TV ile kalkış mesafesi %25 azalmış ve TR ile iniş mesafesi 1,067 m den 503 m ye kadar azaltılmıştır. Ayrıca TR ile uçuş sırasında ani yavaşlamalar olanaklı hale gelmiştir.
Program 15 Ağustos 1991 tarihinde sona ermiştir.
Daha sonra ise herhangi bir yönde 20º dönebilen 3D TV lüleleri ile ACTIVE adlı yeni bir program başlamıştır. Bu programın amacı süpersonik uçuşta itki yönlendirmenin ve düşey kuyrukların yerine itki yönlendirmenin kullanılabilirliğinin araştırılmasıdır.
Uçuş denemeleri Şubat 1996'da başlamış, ilk süpersonik itki yönlendirme 24 Nisan 1996'da gerçekleştirilmiş ve 31 Ekim 1996'da 1.95 M hızda itki yönlendirme gerçekleştirilmiştir.
